پد موس کانون سردفتران و دفتریاران

با پیدایش مشروطه و آشنایی خواص با قوانین کشورهای اروپایی، موضوع تدوین قوانین حقوقی در دستور کار قرار گرفت. متعاقب نوشتن قوانین مربوط به اصول محاکمات و قوانین تنظیم کننده ضوابط اجتماعی، قانون وکالت نیز به تصویب رسید و نهادهای مدنی وابسته به امور حقوقی از جمله کانون وکلا تاسیس گردید. به بیان دیگر وجود تشكل هاي مردمي و مدنی حقوقی ضروری تشخیص داده شده و تأسیس این نهادها آغاز گردید.پس از تصویب قانون وکالت در سال 1315، اولین قانون مستقل دفاتر اسناد رسمی در سال 1316 تصویب و در ماده 28 آن تأسیس کانون سردفتران پیش بینی شد. 

ماده 28 قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب 1316 اعلام می دارد: وزارت عدلیه در نقاطی که مقتضی بداند کانون سردفتران تشکیل خواهد داد. کانون مزبور دارای شخصیت حقوقی بوده و از حیث عواید و مخارج مستقل و از نظر نظامات تابع وزارت عدلیه است.

به موجب سوابق و دفاتر موجود در کانون اولین هیات مدیره انتصابی کانون سردفتران به موجب ابلاغاتی که از طرف وزیر دادگستری وقت در تاریخ 1317/11/22 صادر شد، تشکیل گردید. نایب رئیس دوره اول، مرحوم عبدالحسین نجم آبادی و دوره های دوم الی چهارم مرحوم جعفر افجه و دوره پنجم الی دوازدهم، مرحوم ابوالحسن شریف العلماء خراسانی و دوره های سیزدهم الی چهاردهم، مرحوم جمال الدین جمالی و دوره پانزدهم مدتی مرحوم ریحان ا... قاضی زاهدی و بقیه دوره مزبور مرحوم سیّدجواد کشفیا و دوره های شانزدهم و هفدهم و هجدهم مرحوم جمال الدین جمالی بوده اند.

20 بهمن ماه سال 1354 پایان دوره هجدهم هیات مدیره انتصابی کانون سردفتران است که در تمامی هجده دوره، ریاست عالیه کانون با وزیر دادگستری وقت بوده و وزیر دادگستری هیچ گاه فردی را به نمایندگی خود در کانون معین نکرده که عنوان قائم مقام رئیس را داشته باشد و نام کانون هم «کانون سردفتران» بوده و نه «کانون سردفتران و دفتریاران» و اعضای هیات مدیره کانون هم توسط وزیر دادگستری صرفاً از بین سردفتران معین می شده اند.

در قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران که در تاریخ 1354/4/25 به تصویب رسید، کانون سردفتران و دفتریاران را دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی تعریف گردیده است که باتوجه به تعداد دفاتراسنادرسمی و احراز شرایط مصرح درقانون، درتهران و سایر مراکز استانها تشکیل می شود. کانون سردفتران بوسیله هیأت مدیره‌ی مرکب از هفت عضو اصلی «پنج سردفتر و دو دفتریار اول» و سه عضو علی‌البدل «دو سردفتر و یک دفتریار» اداره می‌شود. دوره تصدی اعضاء هیأت مدیره سه سال و انتخاب مجدد آن‌ها بلامانع است.