تاریخچه کانون وکلای دادگستری

کانون وکلا یا کانون وکلای دادگستری انجمنی غیردولتی و مستقل در کشورهای مختلف است که در جهت اعطای صلاحیت وکالت دادگستری به افراد، حمایت از وکلای عضو و نیز نظارت بر عملکرد آن‌ها تشکیل می‌شود.

کانون وکلای دادگستری قدیمی‌ترین سازمان مردم نهاد ایرانی است که به موجب لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری در سال ۱۳۳۱ به عنوان نهادی با شخصیت حقوقی مستقل شناخته شد . این لایحه ی قانونی پس از اعمال برخی تغییرات نهایتا در سال ۱۳۳۳ توسط کمیسیونهای مشترک مجلسین در ۲۶ ماده تصویب شده‌است.

بموجب ماده ۱ لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری مصوب ۱۳۳۳ که نصاب لازم جهت تشکیل کانون وکلای مستقل در مقر هر استان را ۶۰ نفر تعیین نموده است و در اجرای این مقرره و بنا به اراده ی تعدادی از وکلای دادگستری شاغل در حوزه ی استان گیلان ، طرحِ ایجاد و تاسسیس کانون وکلای مستقل استانی بمنظور جدائی از بدنه ی کانون وکلای دادگستری مرکز بعنوان کانون مادر مطرح و با پیگیری ، همت و تلاش های مجدانه همکاران ارجمند نهایتا در سال ۱۳۷۸ کانون وکلای دادگستری گیلان متشکل از جامعه وکلای استان گیلان تاسیس و در مرداد ماه فعالیت مستقل خود را آغاز نموده است و هم اکنون بعنوان موسسه ای غیر دولتی، مردم نهاد و عضوی از اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران « اسکودا » برای نیل به اهداف خود اعطای صلاحیت و پروانه وکالت دادگستری به افراد، حمایت و پشتیبانی از وکلای عضو و نظارت بر عملکردشان به حیات خود ادامه می دهد.

در ماده ۶ لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری مصوب ۱۳۳۳، وظایفی که برای این نهاد قدیمی احصا شده، بدین شرح است:

اعطای پروانه‌ وکالت به واجدین شرایط قانونی
انجام امور اداری مربوط به وکلای عضو
نظارت بر اعمال و عملکرد وکلای عضو
رسیدگی به تخلفات انتظامی وکلا در دادسرا و دادگاه انتظامی کانون وکلا
کمک و معاضدت قضایی به شهروندان از طریق ارائه خدمات مربوط به مشاوره حقوقی و نیز وکالتی
آموزش و ارتقای سطح علمی وکلا

شایان ذکر است بر اساس لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری ، هیئت مدیره دوازده نفری کانون وکلا در مرکز( تهران) و هیات مدیره پنج نفره کانون وکلای استان ها با رای اعضای کانون و بدون دخالت دادگستری انتخاب شده و مسئولیت اداره و سرپرستی کارهای وکلا و موضوعاتی مانند رسیدگی به تخلفات، تعقیب انتظامی وکلا و … را بر عهده دارند و تعلیق وکلا تنها در صلاحیت دادگاه انتظامی وکلا که در خود کانون ایجاد شده است می باشد.

اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری ایران در سال ۱۳۸۲ تأسیس و ۲۸ کانون ، عضو اتحادیه می باشند
تعداد ۲۸ کانون وکلای دادگستری در سراسر کشور تاکنون تشکیل گردیده که به ترتیب تاریخ تأسیس عبارتند از :

۱-کانون وکلای دادگستری مرکز – ۱۳۱۴

۲-کانون وکلای دادگستری آذربایجان شرقی – ۱۳۲۶

۳-کانون وکلای دادگستری فارس و کهگلویه و بویراحمد – ۱۳۳۱

۴-کانون وکلای دادگستری اصفهان – ۱۳۷۵

۵-کانون وکلای دادگستری آذربایجان غربی – ۱۳۷۶

۶-کانون وکلای دادگستری مازندران – ۱۳۷۶

۷-کانون وکلای خراسان – ۱۳۷۷

۸- کانون وکلای دادگستری گیلان – ۱۳۷۸

۹- کانون وکلای دادگستری قزوین – ۱۳۸۱

۱۰- کانون وکلای دادگستری خوزستان – ۱۳۸۱

۱۱-کانون وکلای دادگستری کرمانشاه – ۱۳۸۱

۱۲-کانون وکلای دادگستری همدان – ۱۳۸۳